188. Zoveel knelpuntberoepen telt onze arbeidsmarkt nu al. Jaar na jaar groeit de lijst verder aan, en komen er meer knelpuntberoepen bij dan dat er verdwijnen. De ‘schuld’ van de babyboomers (nog maar eens) die massaal afzwaaien, maar ook van de digitale technologie die op veel plekken sneller evolueert dan de skills die nodig zijn om met die technologie om te gaan. Het gaat over geschoolde arbeiders, verplegers en technici, maar financiële knobbels en managementfuncties (onder andere in IT) staan evengoed in de lijst van knelpuntprofielen.
Geen toveroplossing
Het jaarlijks onderzoek van ManpowerGroup toont aan dat ondertussen maar liefst 45 procent van de Belgische ondernemingen hun vacatures moeilijk ingevuld krijgen. In Vlaanderen is dat zelfs meer dan de helft. Een record. Natuurlijk is opleiding nodig - duaal leren, volwassenenonderwijs,... - om de moeilijkste vacatures in te vullen en om te vermijden dat nieuwe knelpuntberoepen ontstaan.
Maar dat is een werk van lange adem, en bedrijven snakken ook naar oplossingen op korte termijn. Met de klassieke recepten komen ze er niet meer. In de landen rondom ons grijpen ondernemingen steeds vaker naar project- en interim-managers om snel en flexibel in te spelen op nieuwe noden.
The Gig Economy
Dat zijn freelance managers die een tijdelijke nood opvangen voor een bedrijf, ongeacht de sector. In België zitten zo’n managers in de lift, bijvoorbeeld bij bedrijven als Colruyt, Lampiris, bpost, Lineas, P&V, Telenet,... Maar de lift gaat traag naar boven en nog heel wat potentieel blijft onbenut.
Project- en interim-managers zijn geen toveroplossing. Ze gaan het rekruterings- en retentiebeleid van bedrijven niet vervangen. Maar ze zijn wel een aanvullende oplossing om ervoor te zorgen dat er geen zand in de machine terechtkomt en dat bedrijven blijven groeien. Als vacatures voor leidinggevenden en managementfuncties lang blijven openstaan, riskeren ondernemingen dat ook de teams en de afdelingen daaronder stuurloos worden. Dat watervaleffect kunnen project- en interim-managers vermijden.
Van maanden zoeken naar dagen zoeken
Het kost tijd om geschikt personeel te vinden: vacatures plaatsen, cv’s screenen en filteren, sollicitanten op gesprek laten komen, de finale kandidaat selecteren. Vaak moet die witte raaf dan ook nog eens een opzegtermijn respecteren, en komt hij of zij pas vele maanden later aan boord. Bij project- en interim-managers is dat een kwestie van dagen. No time to waste.
Project- en interim-managers moeten niet meer opwarmen of proefdraaien, ze zijn al gerodeerd. Het zijn de invallers die de match onmiddellijk doen kantelen. In veel bedrijven, zeker de grote bedrijven, worden de skills van medewerkers na een tijdje een beetje roestig. De gouden kooi wordt een beetje té comfortabel. Dat is menselijk, maar het is een groot risico in een digitaal tijdperk waar wendbaarheid cruciaal is.
Project- en interim-managers blijven voortdurend in beweging, ze switchen tussen sectoren en bedrijven, doen voortdurend nieuwe kennis en ervaring op. Voor hun vaardigheden de kans krijgen om vast te roesten, zijn ze weer op weg naar een andere opdracht. Ze blijven met andere woorden extreem hongerig.
Ver weg van politiek
Veel bedrijfsleiders ergeren zich vandaag te pletter aan de eeuwigdurende regeringsvorming in ons land. Maar ook bedrijven ontsnappen niet aan politiek, en ook in bedrijven vertroebelen politieke belangen soms het beoordelingsvermogen. Project- en interim-managers zitten niet in kampen, ze doen niet aan interne politiek. Ze kunnen situaties of problemen inschatten met de afstand die in veel gevallen noodzakelijk is om een goede oplossing uit te dokteren.
Het ziet er niet naar uit dat de war on talent snel zal overwaaien. Als bedrijven willen vermijden dat ze volgend jaar een nieuw record vestigen met hun personeelstekorten, moeten ze dringend nieuwe oplossingen durven bedenken. Dan moeten ze ook in nieuwe vijvers durven vissen.